Νέα συμφωνία για αυτοκινητόδρομους

Μία νέα συμφωνία δρομολογείται ανάμεσα στο Δημόσιο και στις τέσσερις από τις πέντε κοινοπραξίες στις οποίες έχουν παραχωρηθεί οι αυτοκινητόδρομοι. Πρόκειται για «μίνι-συμφωνία» επανεκκίνησης, με την οποία διευθετούνται ο τρόπος καθορισμού νέων αποζημιώσεων και ενός πριμ για την επιτάχυνση των εργασιών, το νέο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης των έργων, η εξασφάλιση των απαραίτητων πόρων από το Δημόσιο, κ.λπ.

Οι συζητήσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές έχουν ξεκινήσει εδώ και δύο μήνες περίπου. Η βασική διαφορά σε σχέση με το παρελθόν είναι ότι πραγματοποιούνται, με τα έργα να βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη και τη ροή της χρηματοδότησης να «τρέχει». Επιπλέον, το τελικό κείμενο, δηλαδή το «πλαίσιο συναντίληψης», δεν θα τροποποιεί τις συμφωνίες παραχώρησης, επομένως δεν χρειάζεται την έγκριση της Βουλής. Η υπογραφή της συμφωνίας έχει ζητηθεί από την τρόικα, προκειμένου να δεσμευτούν τόσο οι παραχωρησιούχοι όσο και οι κατασκευαστές των έργων ότι είναι εφικτός ο στόχος της ολοκλήρωσής τους έως τον Μάρτιο του 2017, οπότε και κλείνει και τυπικά το ΕΣΠΑ 2007-2013.

Με δεδομένο ότι οι παραχωρησιούχοι έχουν πλέον το στρατηγικό «πλεονέκτημα» (καθώς το Δημόσιο «πνίγεται» από την ανελαστική ημερομηνία του Μαρτίου του 2017, ενώ βαρύνεται με τις κύριες αιτίες καθυστέρησης των έργων), το Δημόσιο οδηγείται και πάλι στην καταβολή τρίτου γύρου αποζημιώσεων. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ»:

•Θα υπογραφεί ένα «πλαίσιο συναντίληψης» ανά έργο. Εξαιρείται ο Μορέας (Κόρινθος – Τρίπολη – Καλαμάτα και Λεύκτρο – Σπάρτη), καθώς οι εκκρεμότητες λύθηκαν προ μηνός με τη συμφωνία επανεκκίνησης.

• Τα πλαίσια θα ορίζουν τις προϋποθέσεις εκείνες κάτω από τις οποίες ο στόχος του Μαρτίου του 2017 θα είναι εφικτός. Ετσι θα υπάρχει πρόβλεψη για τις γνωστές αδυναμίες του Δημοσίου: άμεση ολοκλήρωση των απαλλοτριώσεων (θα υπάρξει μέσα στις επόμενες ημέρες σχετική νομοθετική ρύθμιση που, όπως αποκάλυψε η «Κ», θα βελτιώνει την «Ολυμπιακή» νομοθεσία για τις απαλλοτριώσεις), επίσπευση των αρχαιολογικών εργασιών (το ΥΠΠΟ θα αναλάβει την απευθείας επίβλεψη των ανασκαφών στα επίμαχα έργα, «πάνω» από τις κατά τόπους εφορείες αρχαιοτήτων), κλείσιμο εκκρεμοτήτων (λ.χ., στην Ολυμπία Οδό η σύμπτωση του δρόμου με τη γραμμή του ΟΣΕ).

• Σε κάθε συμφωνία θα περιλαμβάνεται ένα χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της συμφωνίας. Θα προβλέπει: πότε θα εγκριθεί η νομοθετική ρύθμιση για τις απαλλοτριώσεις, πότε θα υποβληθεί συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα εργασιών με τις νέες τμηματικές προθεσμίες μέχρι την ολοκλήρωση του έργου, πότε θα εγκριθεί από τον ανεξάρτητο μηχανικό, πότε θα υποβληθούν τα αιτήματα αποζημίωσης  κατασκευαστή και παραχωρησιούχου, κ.λπ.

• Τέλος, τα «πλαίσια συναντίληψης» θα καθορίζουν το πλαίσιο παροχής νέων αποζημιώσεων σε κατασκευαστές και παραχωρησιούχους. Οι πρώτοι διεκδικούν «πριμ επιτάχυνσης» για το σύνολο των εργασιών, το οποίο ύστερα από διαπραγματεύσεις περιορίστηκε μόνο στις εργασίες εκείνες που είναι κρίσιμες χρονικά. Να σημειωθεί ότι η καταβολή πριμ επιτάχυνσης στην Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου έχει αποκλειστεί, λόγω της σημαντικής προόδου του έργου (σήμερα στο 91%). Οι δε παραχωρησιούχοι διεκδικούν την καταβολή των απολεσθέντων εσόδων από τα διόδια, από την 1.1.2016 (όταν θα έπρεπε να παραδοθούν τα έργα σύμφωνα με τη συμφωνία επανεκκίνησης του 2013, αν το Δημόσιο είχε τηρήσει τις υποχρεώσεις του έως τον Μάρτιο του 2017). Καθώς και κάποια επιπρόσθετα έξοδα για τις πληρωμές των ανεξάρτητων μηχανικών, την εξυπηρέτηση των δανείων, κ.λπ. Η συμφωνία θα περιλαμβάνει τον τρόπο υπολογισμού αυτών των αποζημιώσεων, ο οποίος θα βασίζεται στη σύγκλιση του χρηματοοικονομικού μοντέλου του Δεκεμβρίου του 2013 και των προβλέψεων του Δεκεμβρίου του 2015.

Να σημειωθεί ότι η σήραγγα της Κλόκοβας «μεταφέρθηκε» χρηματοδοτικά (και χρονικά) στο νέο ΕΣΠΑ. Ενώ 2-3 σημεία στην Ολυμπία Οδό (λ.χ., Δερβένι, Καμάρες) θα παραδοθούν το καλοκαίρι του 2017 (εξυπηρετούμενα για μερικούς μήνες από παρακάμψεις).

Ζητούνται εγγυήσεις από το Δημόσιο

Οι κατασκευαστές, οι παραχωρησιούχοι και, κυρίως, οι τράπεζες ζητούν πρόσθετες εγγυήσεις από το Δημόσιο για τη χρηματοδότηση που είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωση των έργων. Οπως αποκάλυψε η «Κ» τον περασμένο Νοέμβριο, το 2016 πρόκειται να καταβληθούν τα τελευταία 488 εκατ. ευρώ από τη χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου στα πέντε έργα (συμπεριλαμβανομένου του Μορέα) και ακόμα 56,7 εκατ. ευρώ σε αποζημιώσεις προς τους παραχωρησιούχους και κατασκευαστές (οι οποίες συμφωνήθηκαν το 2013). Για το θέμα αυτό υπάρχει η σκέψη στην κυβέρνηση δημιουργίας ενός ειδικού λογαριασμού στην Τράπεζα της Ελλάδος.

Επιπλέον, οι παραχωρησιούχοι ζήτησαν τα «πριμ επιτάχυνσης» των κατασκευαστών να καταβληθούν άμεσα (ολόκληρα ή ένα σημαντικό μέρος τους), αίτημα που η κυβέρνηση συζητά, στο πλαίσιο της γενικής διαπραγμάτευσης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το συνολικό κόστος των πέντε οδικών έργων, ύστερα από την τελευταία αναθεώρηση, πλησιάζει τα 4 δισ. ευρώ: 3,1 δισ. η χρηματοδοτική συμβολή Δημοσίου και Ε.Ε., και 833,2 εκατ. ευρώ σε αποζημιώσεις που με την προσθήκη των νέων αποζημιώσεων (που οριστικοποιούνται αυτές τις ημέρες) θα αντιστοιχεί στο εξωπραγματικό ένα τέταρτο του κόστους των έργων (χωρίς, βέβαια, να υπάρξει διαχρονικά καμία προσπάθεια απόδοσης ευθυνών για την κατάληξη αυτή). Η Ιόνια Οδός (κοινοπραξία Νέα Οδός) θα έχει κοστίσει 825,1 εκατ. ευρώ, ο αυτοκινητόδρομος Ελευσίνας – Πάτρας (Ολυμπία Οδός) 1,2 δισ. ευρώ, ο Ε65 (Κεντρική Οδός) 860,9 εκατ. ευρώ, ο αυτοκινητόδρομος Μαλιακού – Κλειδιού (Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου) 902,4 εκατ. ευρώ και ο αυτοκινητόδρομος Κορίνθου – Καλαμάτας και Λεύκτρου – Σπάρτης (Μορέας) 421,4 εκατ. ευρώ. Ολα αυτά, βέβαια, χωρίς να συνυπολογιστούν οι απαλλοτριώσεις, οι οποίες βαρύνουν το Δημόσιο.

Πηγή: kathimerini.gr/ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΙΑΛΙΟΣ